Külliye Yapımı

Haspolat Bölgesindeki 200 dönüm arazinin Vakıflar İdaresi tarafından, açık adı Kıbrıs İlim, Ahlak ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı  (KİSAV) olan bir kuruma kiralanması üzerine birçok sözler söylendi, yazılar yazıldı. Sanırım bu dünya güzeli küçücük ülkemizde sorun çıkarmak günümüzün modası oldu. KKTC’ye yatırımcı gelsin, yatırım yapsın diye çalmadık kapı, dile getirmedik rica bırakmayız ama birileri çıkıp gelince, kendisini bıktırır, çekip gitmesi için her tür yolu deneriz. Osmanlı İdaresinden kalan “Ahkam-ül Evkaf” uygulaması var. Buna günümüz kelimeleri ile “Vakıflar Yasası”da denebilir. Bu Osmanlı Vakıf Yasası’na göre, Vakıf Yöneticileri veya Gallaher’ler -Vakıf adına taşınmaz mülkü yöneten ve irat toplayan kişi- halkın hayrına veya kullanımına yönelik yatırımlar için Vakıf Mallarını sembolik kiralarla, uzun vadeli kiralama yetkisine sahiptirler.
 
İngiliz Sömürge Yönetimi “Ahkam-ül Evkaf”ı aynen uyguladı ve halkın yararına veya kullanımına yönelik yatırımlar için Vakıf Mallarının sembolik kiralar ile kiralanmasını devam ettirdi. Aynı şekilde 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti Devleti de bu uygulamayı değiştirmedi. 15 Nisan 1956 tarihinde Vakıflar İdaresi, Kıbrıslı Türklerin yönetimine devredildikten sonra bu kuralın uygulamalarına geçildi. Özellikle başkent Lefkoşa’da Osmanlı döneminden kalan mezarlık, Vakıflar İdaremizin mülkiyetinde Girne Kapısı’nın tam karşı tarafında yer almaktaydı. Cenazeler, Selimiye Camisinde Cenaze namazı kılındıktan sonra yayan olarak omuzlarda Girne Caddesi boyunca taşınır, Girne Kapısından surların dışına çıkılınca da hemen karşıdaki mezarlığa gömülürdü. 16 Ağustos 1960 tarihinde Kıbrıs Cumhuriyeti ilan edilmeden önce Anayasa’ya konan ek “U” maddesi uyarınca Kıbrıs Türk Toplumuna verilen bir buçuk milyon Sterlin’in 500 bin’i, okulların ve halkın faydalanacağı binaların yapımı için ayrılmıştı. Bu aşamada Vakıflar İdaresinden Okulların yapımı için mezarlık talep edilmiş ve Osmanlı Mezarlığı da Küçük Kaymaklı bölgesine taşınarak, söz konusu arazi yıllık 1 Sterlin kira ücreti karşılığı okul yapımı için Türk Cemaat Meclisi’ne kiralamıştı.   Zaten Vakıflar İdaresi isteseydi bile aksini yapamaz, Ahkam-ül Evkaf kurallarına karşı gelemezdi. O bölgeye Kıbrıs Türk Halkının kullanımı amaçlı olarak “Lefkoşa Türk Lisesi”, “Atatürk Kültür Merkezi” ile diğer binalar yapıldı. Şimdi gene benzeri bir aşama yaşanmakta. KKTC Devleti, söz konusu bölgeye gereksinimden dolayı halkın faydalanacağı bir kompleks yapmayı planlamakta ve okullar ile AKM’yi bir başka yere nakletmeyi düşünmekte. Haspolat’daki söz konusu 200 dönüm arazi üzerine, tam bir eğitim kompleksi yapılması hedefleniyor. Vakıf kendi öz kaynakları ve hayırseverlerin katkısı ile buraya inşa etmeyi planladığı kompleks içinde sadece İlahiyat Lisesi olmayacak. KKTC Şehircilik ve Planlama Dairesinin planlamasına göre projenin tümü içinde liselerimiz bölgeye taşınacak, meslek okullarımız, İlahiyat Koleji, Yurtlar, Spor Salonları, Konferans salonları, Yüzme Havuzu, Kütüphane ve benzeri Sosyal yaşam alanları ile bir Külliye ve Cami inşa edilecek. KİSAV tüm bu harcamaları kendi bünyesinden karşılayacak. Okulların taşınma masrafları da bu harcamaların içinde ve harcanacak toplam meblağ ise şimdilik 8 buçuk milyon TL. Proje tamamlandığında okullardaki eğitim KKTC Eğitim Bakanlığının denetimi ve yönetimi altında yapılacak.
KİSAV projenin belli bir zaman dilimi içinde başlaması ve bitirilmesi konusunda da taahhüt ve teminat vermekte. Akla gelen sorulardan bir tanesi de Vakıf Yöneticilerinin kim oldukları.

Kıbrıs İlim Ahlak ve Sosyal Yardımlaşma Vakfı (KİSAV) Yönetim Kurulu Başkan Sn. Mehmet Kaynarca. Yönetim Kurulu üyeleri ise Lefkoşa’da ikamet eden Hüseyin Bekmez, Girne’de ikamet eden Necati Özgür ve Gazimağusa’da ikamet eden Ali Ata bulunuyor. Hepsi de KKTC vatandaşı. Günümüzde ortalama olarak Yakın Doğu Üniversitesi, Doğu Akdeniz Üniversitesi gibi üniversitelerimizde çalışanların sayısı üniversite başına 3 binin üzerinde. Yapılacak olan bu tesiste de çalışacakların sayısı bundan daha az olmayacak.  Gençlerimize yeni iş imkanları sağlayacak, ülkemize gelecek yatırımcıların önünü açacak bu yatırıma niye karşıyız pek anlamış değilim.     
 
Prof. Dr. Ata ATUN
ata.atun@politikadergisi.com