Ortada Toplu Mezar Yok

Söyleşi: Özlem Doğan

Ermeni soykırımını destekleyenlerin, bu iddialarının temelsiz olduğunu kendilerinin de bildiğini ifade eden Prof. Dr. Ata Atun “Ermeni soykırımının yapıldığını farz edelim; o halde bu bir buçuk milyon kişinin gömüldüğü toplu mezarlar nerede” diye konuştu.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 1915 olaylarında hayatını kaybeden Ermenilere dilediği baş sağlığı mesajı sözde Ermeni soykırımı iddiasını yeniden alevlendirdi.  Amerika Ermeni Ulusal Komitesinin (ANCA) Erdoğan’ın 1915 olaylarına ilişkin taziye mesajını ‘inkarı yeniden paketleme’ çabası olarak yorumlaması ise bu iyi niyet mesajının Ermenistan tarafından dostluk ifadesi olarak algılanmadığını gözler önüne serdi. Hiçbir tarihsel gerçeğe dayanmayan sözde Ermeni soykırımını, tehciri ve Başbakan’ın taziye mesajını Yakın Doğu Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ata Atun’la konuştuk.

O DÖNEMİN ŞARTLARIYLA İMKÂNSIZ

Türkiye’nin yıllardır başını ağrıtan Ermeni soykırımı iddiası ne derece doğru?

Ermenilerin iddia ettiğine göre katliam beş buçuk ay oldu. Yani 1915 Mayıs ayında başlayan ve Kasım ayında biten bu katliam sonucunda bir buçuk milyon kişi öldürüldüyse her gün Osmanlı’nın on bin kişiyi katletmesi gerekiyor. Onları öldürmek için en az on bin kurşun ve bu on bin kişiyi bir arada tutabilmek için en az beş altı bin kişilik ordu gerekiyor. Bütün bunlar bir yana bu öldürülen binlerce kişiyi gömebilmek için her gün üç bin metreküp çukur kazmak gerekiyor. Yani bir futbol sahası büyüklüğünde. O dönemin şartlarını göz önünde bulundurun! Hiçbir araç ve kazıcı yok. Daha mantıksızlık buradan başlıyor. Bir buçuk milyon kişiyi beş buçuk ayda katledebilmek için müthiş bir insan gücü ve imkân gerektiriyor. Bu katliamın yapıldığını farz edelim;  o halde bu bir buçuk milyon kişinin gömüldüğü toplu mezarlar nerede?

Ermeni nüfusunun o dönemde bir buçuk milyon olma ihtimali var mı? Yapılan nüfus sayımlarında bu oran belli değil mi?

Arşivlerde 1882’den 1915’e kadar yapılmış olan nüfus sayımları var. Ola ki Osmanlı’yı nüfus sayımlarında gerçeği yansıtmamakla suçlarla diye Osmanlı’nın nüfus sayımlarından bahsetmiyorum. Fakat Fransızların, İngilizlerin, Almanların, Amerikalıların ve oradaki misyonerlerin ve özellikle de Ermeni Patriğinin her sene Osmanlı Devleti’ne vergi ile ilgili olarak verdiği bir nüfus bildirimi var. Bunların hiç birinde bu kadar büyük bir nüfusun olduğu gözükmemektedir. Altı yüz binden, bir milyon yedi yüz bine kadar oynayan rakamlar var. Bir milyon yedi yüz bin kişinin bir buçuk milyonu katledildikten sonra Fransa’da, Amerika’da, Avrupa’da yaşayan şu an ki göçmenleri de işin içine koyarsanız bu nüfus yetmiyor. Yaklaşık dört milyon Ermeni nüfusu olması lazım ki soykırımdan geriye kalan nüfus şimdiki Ermenistan’ın, Avrupa ve Amerika’da yaşayan göçmenlerin kökünü oluşturabilsin. Bu yüzden soykırım yalanı yurt dışında yaşayan Ermenilerden para toplamaya yönelik 1918’lerde başlamış olan bir sistemden başka bir şey değil.

TAMAMEN HAYALÎ İDDİALAR

Daha önce de belirttiğiniz gibi; katliamların en büyük delili toplu olan mezarlara hiç rastlanmadı. O halde Ermeniler soykırım iddialarını hangi belge ve kaynaklara dayandırıyor?

Ermenilerin katliam iddialarını dayandırdıkları iki kitap var. Biri İngilizlerin yayınladığı “Blue Book”, diğeri ise “Büyükelçi Morgentahu'nun Hikayesi” adlı kitap. Yahudi kökenli Amerikalı büyükelçi Morgentahu tayini çıkarak İstanbul’a geliyor ve burada kaldığı müddetçe Pendik ve Üsküdar’dan öteye, kuzeyde ise Belgrat Ormanları’ndan ileriye gitmiyor. Fakat yanında sekreterliğini ve çevirmenliğini yapan iki Ermeni’den duyduklarını bir deftere yazıyor. Amerika’ya döndüğü zaman Pulitzer ödüllü bir yazara bir buçuk milyon dolarlık bir ödeme yaparak defteri kitaplaştırması için teslim ediyor. İşte tamamen hayali olan ve hiçbir gerçeği içermeyen Morgentahu'nun kitabı buradan çıkıyor. Ama Amerika’da yayınlandığı için Ermeniler bu kitaba dört elle sarılıyorlar. İngilizler’in Blue Book/Mavi Kitabı ise 1916 yılında Ortadoğu'yu Fransızlarla paylaşmanın alt yapısını hazırlamak için o dönemdeki kendi adamlarından olan genç bir tarihçiye hazırlattıkları bir kitaptır. Aradan yıllar geçtikten sonra bu tarihçi “Ben Mavi Kitabı üstlerimden gelen talimatla yazdım” şeklinde bir açıklama yaptı.

O yıllarda işgalci kuvvetlerin bu hadise üzerinde herhangi bir yaptırımı söz konusu mu?

Birinci dünya savaşı sonlarına doğru İngilizler İstanbul’u işgal ettiklerinde “Bütün Osmanlı arşivleri bizim elimizde. Ermeni katliamı yapan herkesi yakalayacağız.  Arşivlerden bulduğumuz belgelere göre yargılayıp asacağız” diyorlardı. O döneminde meclisinde görev almış bütün ittihatçıları ve yöneticileri toplayarak Malta’ya götürdüler ve orada bir mahkeme kurdular ama orada hiç kimse ceza almadı. Zira onları suçlayacak hiçbir belge ya da evrak bulamadılar. Kulaktan dolma dedikodulardan ibaret olan soykırım iddiaları yüzünden Malta’da suçlanıp hüküm giyen bir hiçbir Türk politikacı ve yönetici yoktur.

TÜRKLER KATLEDİLDİ

Soykırımı tanıyan ülkeler ve Ermeni diasporası Taşnak sutyun ve Hınçak çetelerinin yaptığı belgeli katliamları niye dile getirmiyor?

Taşnakların birinci kongresinde o dönemde Taşnak Partisi başkanı olan Ohannes Kaçaznuni genel kurulda yaptığı açıklama da Türklerin değil, Ermenilerin Türkleri katlettiğini, köyleri basıp masum kadın ve çocukları öldürdüğünü ifade etmiştir. Biz bunları daha yeni yeni fark ediyoruz. Halbuki bu bilgileri bizim çoktan ortaya çıkarmamız gerekirdi. Bu güne dek Türkiye'nin “Türk ve Ermeni Tarihçiler karşılıklı otursun, belgeleri ortaya koysun ve tartışınlar” çağırısına olumlu yanıt vermiyorlar, daha doğrusu veremiyorlar. Çünkü Ermeni soykırımını destekleyenlerde iddialarının temelsiz olduğunu biliyor.   

Tehcir sırasında göçe zorlanan azınlık iddia edildiği gibi yollarda büyük felaketlerle karşılaştılar mı?

Tehcir bir yer değiştirmedir. Kafkaslarda yaşayan Ermenilerin Rus ordusuna katılarak büyük Ermenistan’ı kurma hayaliyle Türk köylerine saldırmaları sonucu İttihat ve Terakki partisi tarafından Ermenilerin yer değiştirmesi kararıyla sonuçlanmıştır. İddia edildiği gibi Van’dan, Erzurum ve Erzincan’dan Suriye’ye göç yürüyerek olmamıştır. Yolun yüzde sekseni trenle, yüzde yirmisi ise yürüyerek geçilmiştir. Araştırmalarda bu bilgiye de rastlayabilirsiniz.

Başbakan Erdoğan’ın dünya medyasında gündem oluşturan taziye mesajını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Türkiye açısından insancıl ve dostluk içeren bir açıklama yapıldı. Cumhurbaşkanının ziyareti ve milli maça ilaveten 1915’ten sonra ilk defa böyle Türkiye Cumhuriyeti’nin üst düzey yöneticilerinden bir Başbakan (Osmanlı dönemine bakarsak o dönemin sadrazamı) barışa yönelik güzel bir açıklama yaptı.  Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül Ermenistan’a nasıl maç izlemeye gittiyse Sayın Erdoğan’da bir iyi niyet belirtisi olarak baş sağlığında bulundu.

* Saraybosna’da sekiz bin kişiyi katlettiler. Üç kere yer değiştirdiler. Her türlü alet ve aygıtları olmasına rağmen toplu mezarlar bulunmaya devam ediyor ama bir buçuk milyon kişinin toplu mezarı ortaya çıkmıyor. Çünkü ortada kemik, ceset ya da mezar yok. Matematiksel hesaplarda soykırım iddiasının yalan olduğunu ortaya koyuyor.

* Ermenilerin istediği; Türkiye’nin soykırımı tanıdıktan sonra tazminat talebi daha sonra da bu olayların geçtiği toprakların Ermenistan’a iade edilmesidir. Bunu hiçbir Türk hükümeti kabul etmez.

Prof. Dr. Ata ATUN

 ata.atun@politikadergisi.com