İçsel Özgürlük ve Türkiye’de Vatandaş Olmak

Yazıcı-dostu sürümSend by emailPDF
Yazar: 
Erbil DENİZ

 

İçsel özgürlük kavramı en geniş ve açıklamalı haliyle Stoacılar tarafından ortaya atılmıştır. Bu fikre göre, “Evrende her şey tanrısal akıl tarafından düzenlenir, bu yüzden rastlantılara yer yoktur.” düşüncesi kabul edilir. İnsanın Tanrı ve doğa ile olan ilişkisi onun özgürlük düzeyini gösterir. Bu savdan yola çıkacak olursak, Türkiye’de içsel özgürlük ne kadar gelişmiş görebiliriz.
 
Dönemsel olaylarla ya da dönemsel otoritelerle değerlendirmek dışında elimizden bir şey gelmiyor şimdilik. Geçmişte nasıldık, şimdi nasıl olduk gibi sorular her gün defalarca sorulabilir. Bu soruların cevabı için öncelikle şimdiye bakalım. “Bugün nasılız?”
 
AKP hükümetleri döneminde başlayan, ve akıl almaz bir şekilde büyüyen muhafazakarlık düşüncesi ile içsel özgürlüğü bağdaştırabilir miyiz? İçsel özgürlüğün tanımında Tanrı sözcüğü geçiyor diye, bu dönemde içsel olarak daha da özgürleştik diyebilir miyiz? Tabi ki hayır. Her şeyden önce her insanın Tanrı’sı aynı olmak zorunda değil ve her insanın bir Tanrı’sı olması zorunluluğu da yok. Her zaman kendimize göre çevirdiğimiz tanımları bu defa karşıya doğrultalım. İçsel özgürlük tanımında, doğadan da bahsediyor. O ne olacak peki? “Tanrı varsa doğaya ne gerek var, doğayı oluşturan da zaten Tanrı değil mi?” diyerek en yakın köşeden dönebilirsiniz. Ama kazın ayağı öyle değil. Doğa ayrı bir olgu, sizin kutsalınızda kim tarafından verildiğinin bir önemi yok, herkesin ortak alanı doğa. Bir de buradan düşünün.
 
İçsel özgürlüğün önemli tezlerinden biri de, ‘ne olduğunu kabullenmek’ üzerinedir. Yani fakir olabilirsin, paşa olabilirsin, sürünüyor olabilirsin ya da iktidar olabilirsin. Bunların hiçbirinin önemi yok önemli olan, bulunduğun durumun farkına varmak ve bunun KADER olduğunu özgürce kabullenmektir. İşte o zaman özgürlüğe kavuşabilirsin. Ülkemizde bu fikir yapısı mı yaygın, ne dersiniz?
 
İçsel özgürlüğe kavuşmak için Tanrı’ya yaklaşmak, her çöpü kadere bağlamak, her şeyi yazılanlardan ibaret sanmak mı gerekiyor? Ülke vatandaşları olarak bunu kabullendiğimiz çok açık, kendi irademizin değersiz olduğunu, sadece 1 metrelik kağıdı belli zaman aralıklarıyla sandık denilen nesnenin içine atmakla irademizi kullandığımızı, o andan itibaren “her şeyin hayırlısını dilemekten” başka bir görevimiz olmadığını düşünüyoruz. Farkına varamadığımız nokta, hayır mı şer mi olacağına, sandığın içine attığımız kağıtların belirlediğidir. “Hem içsel özgürlük nedir ki? Öyle bir şey olsa ben türbanımla rahat rahat her yere girebilirim.” diye düşünenlere diyecek bir şeyim yok. Sadece tavsiyem olabilir. Dışarıda anlamı olmadığını düşünüyorsanız, bir de içinize sarmayı deneyiniz. Çünkü içsel özgürlük insanın kendi durumunu kabullenmesiyle başlar(mış). Bunun da bir yazgı olduğunu düşünelim hep beraber.
 
Siyasi kararlarımız ekonomiyi, ekonomi yaşam standartlarımızı, standartlar geleceğimizi ve geleceğimiz nihayet özgürlüğümüzü belirler. Bu özgürlük tekrar siyasi kararlarımızı etkiler. Kısır bir döngü kısaca. Başa dönecek olursak, “Bugün nasılız?”
 
İçsel özgürlüğümüzün tadını çıkarıp her şeyin hayırlısını mı dileyelim yine, yoksa bu hayırın gerçekleşmesi için içimizden gelen özgürlüğü serbest mi bırakalım? Ben Tanrı’dan –kendi içsel özgürlüğümü yaşamak, başkalarının dayatmasını kendi özgürlüğüm ve kaderim görmemek için, her şeye rağmen ayakta kalabilmek için güç istiyorum. Bu güç içimde değil, yanımda olsun. Peki siz ne istersiniz?
 

iletisim@politikadergisi.com

 

Yorumlar

her şeyin hayırlısı

Güzel bir yazı;ama AK parti analizi yanlış;çünkü evrensel ideolojilerin aksine Türkiye de durum biraz farklı.Muhafazakarlık kabaca gelişime kapalı içine kapanık gelenekleri koruma ,otoriteye itaat...ama AK partiye bakınca daha özgürlükçü ,temel hak ve özgürlükleri daha fazla gözeten,otoriteyi küçülten ,daha fazla yenilikçi yani bir sol ideolojiye daha fazla benzediğini düşünüyorum.Dolayısıyla AK parti iktidarı türkiyeyi de o doğrultuda yani dışsal özgürlük noktasında ÇOK DAHA GÜZEL noktalara getirmiş durumda.Bence içsel özgürlüğe sol partiler daha fazla yakın ama sadece Türkiye de .idris küçükömerin sözü doğrultusunda"türkiye de sağcılar solcu,solcular da sağcıdır".Kader ise TÜM İNSANLARIN kabulü çünkü başka çıkış noktası yok.

Din olgusuyla, içsel özgürlüğümüzü ne kadar yaşayabilirz?

Allah inancı vesilesiyle ortaya atılan dini yaptırımlar sayesinde kişinin içsel özgürlüğe ulaşabilmesi mümkün değildir. Kişinin aklıyla veya duygularıyla ortaya koyduğu kararlar din tarafından sorgulanıp, kişiyi vicdan muhasebesine sürüklemektedir. Dolayısıyla aşırı taassup altında olan insanların özgür iradeleriyle hareket edebilmeleri mümkün değildir.

Örneğin; Sayın Dadaşlider bunu çok güzel bir örneğini vermiştir.
"Kader ise tüm insanların kabulü çünkü başka çıkş noktası yok."
Böyle teslimiyetçi bir anlayışla, içsel özgürlükten bahsedilebilir mi?
Oysaki, bana göre kaderi, insanların tercihleri belirler.
Herkes, yaptıkları tercihlerle kaderini tayin eder.

Yeni yorum gönder

Bu alanın içeriği gizli tutulacak ve açıkta gösterilmeyecektir.
Doğrulama
Dikkat: Sitemize üye olan takipçiler "Doğrulama" uygulamasından muaftır.