Kuzey Kıbrıs Hava Yolları

1974 Ekiminde kurulan KTHY, uçuşlarına T.C. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün 21 Haziran 2010 tarihli yazısı ile son vermek zorunda kalmıştı.
Büyük umutlarla kurulan KTHY bence çok başarılı bir yaşam sürdü. KTFD’ye ve KKTC’ye büyük hizmetler yaptı ama sonu çok üzücü oldu.
Düşüş KTHY’nin 2005–2009 yılları arasında siyasi bir kararla profesyonel yöneticilerin elinden alınarak amatör yöneticilerin eline verilmesiyle hızlandı ve performansında da büyük düşüşler ve gerilemeler ard arda gelmeye başladı.
2010 yılına gelindiğinde de KTHY’nin karşılaştığı mali sorunlar nedeni ile oluşan yüksek zararların, KKTC bütçe olanaklarıyla karşılanamaz hale gelmesi yeni tedbirlerin alınmasını gerekli kıldı.
Yıllar içinde KTHY sürdürülebilir bir yapıdan uzaklaştırıldığı için Bakanlar Kurulu 18 Mayıs 2010 tarihinde radikal bir karar alarak ortak bulma çalışmaları başlatmak zorunda kaldı.
Artık iflas ve batış kapıyı çalmaya başlamıştı.
Ya radikal kararlar alınacak ya da şirket batacaktı.

“İstekli olmadığı halde” zorla Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin ricası ve baskısı(!) ile ortaklığa itilen Türk hava Yolları (THY) yaptığı kapsamlı araştırma sonucunda bir takım tedbirlerin alınması koşulu ile ortak olacağını belirterek yeniden yapılanma için yeni bir süreç başlattı.
Bu sürecin iki ana öğesi, giderleri kısmak ve kasaya sıcak para koymaktı.
THY 20 milyon dolarlık katkının ilk yarısını kasaya koyarken giderlerin azaltılması için de 135 yer personelinin daha evvel KTHY’ye aktarıldıkları CAS (Cyprus Airport Services) şirketine geri gönderilmesi kararı alındı.
İşte KTHY’ye son darbe bu aşamada sendika tarafından vuruldu.
Kendilerini dokunulmaz zanneden sendikacılar, Kıbrıs Türk Hava Yollarının giderlerini azaltarak kurtarılması yolunda yapılan kurtarma planı uyarınca CAS (Cyprus Airport Services) şirketine devredilen 135 kişinin tekrar KTHY’na geri alınması için organize ettikleri grevlerle, yolculara ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin hava yolu taşımacılığına ağır darbe vurmaya başlayınca, söz konusu personel geri alınmak zorunda kalındı.
Bu durumda THY’de, KTHY’den elini ayağını elini ayağını çekmiş, uçaklarına bakım yapamayacak hale gelen KTHY de, T.C. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün 21 Haziran 2010 tarihli yazısı uyarınca önce uçamamış sonra da batmıştı.
KTHY’nin Haziran ayında batışı, benim gibi sadece yolcu olmaktan öteye gitmeyen insanların yaşamlarında büyük değişiklilere neden olmamıştı. Alternatif uçak şirketleri olduğundan ulaşımlar onlarla sürdürülmüştü ama KKTC’nin ana gelir kaynaklarından biri olan Turizme vurduğu darbe çok büyük oldu.
Tam turizm sezonunun başladığı dönemde aylar önce yapılan rezervasyonların aniden havada kalması, yolcuların gelememesi ve gidememesi birçok oteli ve işletmeyi çok zor durumda bıraktı.
KTHY ve KKHY ile ilgili, daha doğrusu Milli Hava Yolumuz(!) ile ilgili bilgileri aldığım dostlarım, arkadaşlarım, tanıdıklarım var üst düzeyde görevlerde bulunan.
Orta eğitimimi neredeyse her yıl, Kıbrıs’taki ortaokul ve liselerin bir başka şehrinde olanında yaptığımdan, son on yıldır tüm üst düzey yöneticilerin neredeyse yarıdan fazlası benim sınıf arkadaşım. Özel şirket sahipleri de öyle. Bu nedenle hem içerden(!) hem de dışardan(!) sağlıklı bilgiler alabiliyorum.
KKHY ile aldığım bilgiler pek parlak değil.
KKHY halen daha tescil edilmiş değil diyorlar. Bu iddia ne kadar doğru bilmiyorum ama KKHY’nın Mart ayı sonunda uçamayacağı artık kesin.
Şimdilerde Haziran’da uçacak deniyor ama Mart sonu ile Haziran sonu arasındaki doksan gün havacılıkta o kadar kısa bir zaman dilimi ki, bu işin ustaları KKHY Haziran sonunda da uçamayacak iddiasında.
Gösterdikleri hedef Eylül 2011.
KKHY’nin 2011 Turizm sezonuna yetişememesi demek geçen sene yaşanan sıkıntıların aynısının bu sene de yaşanacağı demektir.
Bir başka sıkıntı daha var. Daha pek su yüzüne çıkmadı ama yakında çıkabilir. KKHY’nin özel sektör ortakları bu gidişattan çok memnun değiller, mutlu da değiller. Kapana kısıldıkları düşüncesindeler.
Umarım ben yanılıyorumdur ve her şey de yolunda gider.

Prof. Dr. Ata ATUN
ata.atun@politikadergisi.com