Türkiye'nin Garantörlüğü AB'ye Taşındı (2/2)

Birinci Bölümün Devamı..

Kasım 2005'de izinsiz olarak sınırı geçip yeşil hat üzerindeki boş bir nöbetçi kulübesinden Türk bayrağını indirmesi nedeni ile Türk makamlarınca tutuklanmış ve yargılanmış olan Kıbrıs Rum Yönetimi AP vekili Marios Matsakis, 21 Ekim 2008 tarih ve E-58701/8 sayı ile sonra da  26 Kasım 2008 tarih ve E-6387/08 sayı ile Türkiye'nin Garantörlüğü ve Garanti Antlaşması ile ilgili yazılı sorularını resmi yoldan Avrupa Komisyonuna sormuştu.

Matsakis'in, özellikle Türkiye'nin Garantörlüğü ve Garanti Antlaşması konularını ciddi olarak irdeleyen, 21 Ekim 2008 tarih ve E-5701/8 sayılı sorusu aynen aşağıdaki gibidir.

Marios Matsakis (ALDE) tarafından Komisyona YAZILI SORU

Parlamentoya ait Sorular

21 Ekim 2008         /   E-5701/8

Konu: Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Kuruluş Antlaşması

Kıbrıs Cumhuriyeti 1960 yılında imzalanan Kuruluş Antlaşmasına göre kurulmuştur. Bu Antlaşmada Kıbrıs Cumhuriyeti'nin anayasal düzeni, Yunanistan, Türkiye ve İngiltere olmak üzere, üç koruyucu devlet tarafından garanti altına alınmıştır.  2004 yılında Avrupa Birliğine katılıma rağmen Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Kuruluş Antlaşması hala yürürlüktedir. Komisyon, bir Üye Devlet olan Kıbrıs'ın diğer iki AB üyesi devletin (Yunanistan ve İngiltere) ve bir tane de Üye olmayan devletin (Türkiye) korumacılığı altında olduğu gerçeğini  kabul ve teyit eder mi? Bu AB'nin temel prensipleri ve Avrupa Birliği Müktesebatı ile ne denli uyumludur? Buna ilaveten bu üç koruyucu devlet Kıbrıs'ın AB2ye katılımına onay vermişler midir? Böylesi bir onay gerekli miydi?        

Avrupa Komisyonu başkanının, Kıbrıs'ın kaderinde etkili olacak Matsakis'in bu iki bilinçli sorusuna verdiği yanıtlar ise tarih sırasına göre aşağıdadır. (Yanıtların çevirisi tarafımdan yapılmış olup, resmi Türkçe çevirisi yoktur)

 Bay Rehn tarafından Komisyon adına verilen yanıt  (1. soruya verilen yanıt)

12 Kasım 2008                                                                                                                 E-5701/2008

2003 yılında, 15 Üye Devlet ve içlerinde Kıbrıs Cumhuriyeti de bulunmak üzere 10 katılımı kabul eden ülke, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin AB'ye katılımının 1960'ın Kuruluş Antlaşmasına taraf olanların  haklarını ve yükümlülüklerini etkilemeyeceğini Katılım Yasasının 3. Protokolü ile teyit etmişlerdir. Komisyonun edindiği bilgiye göre, Saygıdeğer Vekilin değindiği, 1960 tarihli Garanti Anlaşması içeriğince garantör devletler sıfatı ile,üç garantör devlete, Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından resmi olarak AB'ye katılımı konusunda onay başvurusu yapılmamıştır.

Bay Rehn tarafından Komisyon adına verilen yanıt  (2. soruya verilen yanıt)

21 Ocak 2009                                                                                                                       E-6387/2008

Komisyon, Garanti Antlaşması'nın Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Avrupa Birliğine katılımını engellemediğini addetmektedir. Antlaşma sadece Kıbrıs'ın bir başka ülke ile birleşmesi önünde engeldir. Kıbrıs, o dönemin onbeş üyesi ve on yeni üye devlet arasında mutabakata varılan 2003 tarihli Katılım Anlaşması ile Avrupa Birliğine katılmıştır; bunun sonucu olarak ne herhangi bir AB Kurumu, ne de uluslararası bir kuruluş, bu katılımın geçerliliği üzerinde karar almaya yetkilidir. Buna ilaveten Komisyon, Saygıdeğer Vekilin Garanti Antlaşmasının Avrupa Birliğinin temellerini oluşturan prensiplerle bağdaşmıyor olabileceği endişesine katılmamaktadır.

Her iki yanıt da açık ve net olarak Rumların bekledikleri ve Türkiye'nin Garantörlüğünü iptal eden veya edecek olan yanıtlar değildir.

Rumlar AB'ye üye oldukları için her istediklerinin yapılacağı zannı ile büyük ümitler besledikleri Avrupa Birliği'nin, "Garanti Antlaşması"nı ve "Türkiye'nin Garantörlüğü"nü iptal etmesi hayalleri bu yanıtlarla son bulmuş durumdadır. Müzakere masasında bu konuyu konuşmaları veya da masaya koymaları, eskilerin tabiri ile "Abesle İştigal"den yani "Faydasız bir iş yapmak"tan öteye bir girişim olmayacaktır artık....  

Prof. Dr. Ata ATUN

 ata.atun@politikadergisi.com