"Çatı"dan Önce Zemin Etüdü: Türkiye Solundan Kürt Sağına Kürt Dinamiğinin Dönüşümü

Sayın Vedat Koçal, bu makalesi için çok büyük emek vermiş, yoğun araştırma yapmış. Eline sağlık. Eğer kendisi izin verirse ben bu uzun yazısını bir iki cümlede özetlemeye çalışacağım:

Kürt siyaseti değişti, evrimleşti. Eskiden 'Bağımsız Kürt Devleti’ni amaçlayan hatta 'Sosyalist' olan Kürt Siyaseti artık T.C.nin bütünlüğü içinde demokratikleşme mücadelesi veriyor ve hedefini kültürel taleplere indirgiyor. Kürt Siyasetinin evrimini ise Vedat Koçal Kürtlerin kapitalistleşmesine, dolayısı ile Kapitalist Türkiye ve dünya ile uyum içine girmesine bağlamış.

Ancak Sayın Vedat Koçal yanılıyor. Bir kere PKK hiç bir zaman Sosyalist olmamıştır. Çünkü sosyalizm, hele bilimsel sosyalizm işçi sınıfı hareketinin toplumsal hedefidir. PKK kurucuları olan Apo ve arkadaşları sadece Marksizm’den düşünsel ve kuramsal olarak etkilenmiş pratikte ise başlangıçta Mao'nun kır gerillası yöntemini Türkiye'ye Doğu illerinde uygulamaya çalışmışlardır. Gelişimi uzun hikâye ama sonradan Kürt milliyetçi hareketinin terör örgütü kimliğini kazanmıştır. Kısaca PKK'nın işçi sınıfı ile yakından uzaktan hiç bir ilişkisi olmamıştır.

Hatta PKK gerçek anlamda bir burjuva demokratı dahi olamamıştır. Siyasette insanlık dışı ve demokrasinin tam zıttı terörü kullanması bir yana, bölgenin en gerici feodal toprak ağalarıyla dahi işbirliği yapmaktadır. Örneğin 1979 yılında Şanlı Urfa’nın “Siverek-Hirvan” beldesinde zamanın Ecevit Hükümetinin istimlak üzerinden toprakları ağalardan satın alıp topraksız köylülere toprak dağıtmaya çalıştığında, büyük toprak sahibi ağanın silahlı adamlarıyla jandarma arasında çatışma çıkmış, PKK bu çatışmalarda fiilen ağanın tarafında yer almıştır.

Kürtler günümüzde Türkiye, Irak, Suriye ve İran gibi dört değişik ulus devlette yaşamaktadırlar. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da olduğu gibi diğer üç ulus devlette de Kürtler henüz kapitalist üretim biçiminde değil, büyük çoğunlukla feodal, büyük toprak ağalığına dayanan aşiret ve cemaat düzeninde yaşamaktadırlar. Kürt emekçilerinin büyük bir bölümü "MARABA" olarak henüz siyasi ve hukuki olarak özgür değil, ağa ve aşiretin yarı kölesidirler. PKK Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun geri kalmışlığını, 1925 Şark Islahat Planı’nı ve 1980-1991 arası askerî faşist rejim tarafından “Kürt” yurttaşlarına uygulanan antidemokratik kültürel baskıları sürekli istismar etmiş, bugün de bu istismarları devam etmektedir.

PKK’nın ileri sürdüğü talepler, ne antiemperyalist, ne antikapitalist ve ne de anti feodal bir içerik taşımaktadırlar. Talepler kültürel içerikli de değildir. Türkiye’de Kürtçenin yasaklanması gibi ilkel kültürel baskılar artık çözülmüştür. Ancak Kürt siyasetinin talepleri buz gibi SİYASİ taleplerdir ve özünde Ankara burjuva hükümetinden iktidar paylaşımı isteyen, gelecekteki “bağımsız” Kürt devletinin temellerini bizzat Türk devletine attıran talepleridir. Bilindiği gibi bunlar, “Türk ulusal” kimliğinin anayasadan çıkarılması veya “Kürt” kimliğinin resmen tanınması, “Ana dilde Eğitim” ve Kürt yurttaşların yoğun yaşadığı bölgelerin "Özerkliği"dir. Bu taleplerin gerçekleşmesi, Bağımsız Kürt devletinin gerçekleşmesinin ilk aşamasıdır.
Genel olarak “Bağımsız” bir devletin kurulmasının temel önkoşulu, devlet oluşturacak toplumun görece bağımsız ve kendi kendine yeterli hale gelmiş olmasıdır. Bunlar görece bağımsız yeterli bir ekonomi, sınırları belli bir coğrafya, dil ve kültür birliği ve siyasi olarak ta o topluluğun büyük çoğunluğunun ortak bir devlet çatısı altında yaşama iradesidir.

Ortadoğu ve Mezopotamya’daki Kürtler için henüz bu şartlar oluşmamıştır. Çünkü Kürt topluluğu dört farklı ulus devlette dağınık yaşamaktadır. Kürtçe dili insanları bir araya toplayacak kadar henüz gelişmemiştir. Kürtlerin yoğun yaşadığı bölgelerde ekonomi, ister kapitalist olsun ister feodal, yaşadıkları ülkelerin bir parçası olarak gelişmiştir.

Görüldüğü gibi Kürt siyaseti ana hedefi olan “Bağımsız Kürdistan” yaratma hedefinden hiç vaz geçmemiştir. Değişen sadece bu amacı gerçekleştirmede oldukça daha “akıllı ve gerçekçi” bir politika izlemesidir. Dolayısı ile zaman zaman milliyetçi Kürt siyasileri “Biz bölünmek istemiyoruz!” veya “Çözüm üniter devlet içinde olacak” gibi söylemleri sık sık ortaya atıyorlarsa bu sadece taktikseldir. Yanlışta değildir. Çünkü henüz bağımsızlığın zamanı gelmemiştir. Bu taktik, bağımsız bir Kürt devletinin henüz olgunlaşmamış ön koşullarını emperyalizme bağımlı dolayısı ile şantaja karşı duyarlı bir Türkiye’ye emperyalizmin baskısı ve şantajı altında bizzat yaptırma taktiğidir. Terör sadece Türkiye’yi buna zorlayan vurucu ve yıpratıcı ek bir silahtır.

Kısaca Kürt siyaseti hiçbir zaman milliyetçi hedefinden vaz geçmemiştir. Değişen sadece amaca ulaşmadaki yöntem ve araçlardır. Kürt siyaseti bu hedefte emperyalizmle iş ve çıkar birliği içindedir. Çünkü emperyalizm de Kürtlerin milliyetçi hareketinin yardımıyla Türkiye, İran, Suriye ve Irak gibi Ortadoğu ve Mezopotamya devletlerini bölüp parçalamanın peşindedir. Bilindiği gibi emperyalizm kendisi için yaşamsal önem taşıyan bu bölgeyi tamamen kendi kontrolü altına almak istemekte, bu nedenle bölgedeki güçlü bölgesel devletleri parçalayarak küçültmeğe uğraşmakta, siyasi sınırları değiştirmektedir (BOP).

Sayın Vedat Koçal’ın, ana hedefi değişmeyen bir politikanın “değişmiş” varsayımı ile tarihi materyalist temelini ve toplumsal alt yapısını açıklamaya çalışması böylelikle ne yazık ki havada kalmaktadır. Ama emeği ve çabası büyük olmuş. Emeğinin en azından bir tartışma ile konun daha da aydınlanmasına büyük katkıları olacağından eminim.

Saygıdeğer Vedat Koçal,

Bana yönelik yanıtınızda, yukarıdaki yazınızla ilgili yorumumda beni size karşı “ÖNYARGILI” olmakla eleştirerek, yazınızı “YANLIŞ ALGILADIĞIMI”; benim “PKK'nın, süreç içinde Sosyalist yapısından koparak sağa döndüğünü” SANARAK yazınızın gerçek içeriğinin önemli dayanak noktasının “Türkiye Solundan Kürt Sağına dönüşümün” “pkk süreci değil” “"Kürt siyaseti" olduğunu belirtiyorsunuz.

Bir defa benim size önyargılı olmam için hiçbir neden yoktur. Sizi şahsen tanımıyorum. Sizinle ilgili elimdeki tek veri yukarıdaki yazınızın içeriğidir.

Yazınızın içeriğini “yanlış algılama” konusuna gelince, bu pekâlâ mümkündür. Çünkü yazınız biraz uzun. Ben her şeye rağmen yazınızı dikkatle okumaya çalıştım. Hatta yer yer iki defa üç defa okudum. Neden size karşı haksızlık yapmak isteyeyim ki?

Sizin iddianız olan benim ”, “PKK'nın, süreç içinde Sosyalist yapısından koparak sağa döndüğünü” SANMAM veya uydurmam ve ayrıca “PKK süreci” ile “Kürt siyaseti” arasında belirgin “ayrımı” gözden kaçırmam gerçekten doğru mu değil mi; şimdi buyurun; hep beraber yazınızdan aldığım bazı pasajları birlikte okuyarak karar verelim:

Alıntı-1) “Kürt siyasetinin geldiği yeri, yanından veya karşısından, salt PKK’nın ve siyasal uzantısının propagandası veya onu doğrudan yönetmeye devam eden Öcalan’ın kişisel iradesi, tercihleri üstünden sınırlandırmalarla değerlendiren, diyalektik maddeci kuramsal arka plandan yoksun anlayışların ötesinde, olayın altında yatan sınıfsal-tarihsel olgunun, neden-sonuç ilişkisi içinde bilimsel tahlili çabasıdır.”

Alıntı-2) “PKK ve şimdilik egemenliği altında tutabildiği Kürt siyaseti,”

Alıntı-3) “Yani, PKK ve Kürt siyaseti Kürt toplumsal dinamiklerini değil, altındaki toplumsal dinamikler Kürt siyasetini ve PKK’yı dönüştürmektedir;”

Alıntı-4) “Nihayet, Kürt siyasetinin bugün sergilediği “bütünlük” anlayışı, AB-ABD-BOP tercihlerinin ışığında, doğu/batı eksenli uygarlık ve Sosyalizm/liberalizm eksenli bir ayrımda, anti-emperyalizm ’den değil, küreselleşmeden yana kesin tercihiyle, sol yana değil, liberal sağa oturmaktadır. Bu tercihi, en başta Öcalan’dan okumak olanaklıdır:”

Alıntı-5) “Kürt siyasetinin, tabanındaki orta sınıflaşmaya bağımlı olarak geliştirdiği Sosyalizm’i tasfiye aşaması, şimdilik onu seslendiren ve simgeleyen pkk merkezli söylemlerden bir derleme ile özetlenebilir.”

Aslında yazınızda birbirleriyle alakasız, zaman zaman çelişkili bazı tesbit ve analizler var. Ben buna rağmen yazınızı takdir ediyorum. Çünkü bütün çabanızın siyaset kurumunun öznel değil nesnel gerekçelere dayanması gerektiği bilimsel duruşunu bu vesileyle anlatmaya çalışıyorsunuz. Ayrıca asla ben size PKK’yı destekliyor eleştirisi yapmadım; imasını bile yapmış değilim!

Saygılarımla

Yazımın hemen başlangıcında bir konuya özellikle dikkat çekmek isterim. “Kürt Sorunu” denen sorunun Türkiye’nin kader sorunu olduğu konusunda Sayın Vedat Koçal ile tamamen aynı düşüncedeyim. Bu nedenle kendisine, böyle bir portalda bu konuyu tartışmaya açtığı için özellikle teşekkür etmek istiyorum. Gerçekten de “Terör” sorunu ile birlikte “Kürt Sorunu” denen sorun, ülkemizin ve Türkiye Cumhuriyeti’nin yazgısı olarak sadece gelecekte ülkemizin bölünmesi, bu vesile ile bir iç savaşın çıkması tehlikesi bakımından değil, günümüzde AKP iktidarının “hukuk” devletini ve demokrasiyi tasfiye politikasının temelinde de bu sorunun büyük ve birincil rol oynaması bakımından da olağanüstü önem taşımaktadır.

Sayın Vedat Koçal ile sadece sorunun ciddiyeti üzerinde değil daha birçok konuda da ortak düşünüyoruz. Bu ortak düşünceleri şu biçimde sıralayabilirim:
1)Yöntem olarak nesnel koşulların öznel politik program ve talepleri, kişi ve kurumların eylem ve söylemlerini belirlemesi;
2) Milliyetçi Kürt hareketinin(Kendisi “Kürt siyaseti” olarak adlandırıyor) "Bölücü" karakteri;
3) Kürt milliyetçiliğinin ve PKK'nın BOP çerçevesinde emperyalizmle işbirliği içinde olması.

Ancak Sayın Vedat Koçal ile ayrıldığımız noktalar da var. Özet olarak onları da şu noktalarda sıralayabilirim:
1)Kürt milliyetçilerinin ve PKK'nın hedefinde ve siyasetinde temel değişiklik olmamıştır; sadece taktiksel değişim vardır;
2)”Kürt bölgelerinde”(!) kapitalistleşme sürecinin hızlanmasına rağmen halen bu bölgelerde “feodalizm” egemendir. Bu kapitalistleşme sürecinin itici ve belirleyici gücü “iç” dinamikler değil, “dış” dinamiklerdir(emperyalizm);
3)Bağımsız Kürt devletinin kurulması kesin değil, olasıdır.

AYRILDIĞIMIZ NOKTALARDAKİ GÖRÜŞLERİM

1)Birinci ayrıldığımız konudaki düşüncelerimi ilk yorumumda anlatmıştım.

2)Kürt bölgelerinde “kapitalistleşme” sürecine gelince… Sayın Vedat Koçal bu savını özellikle Diyarbakır’daki sanayileşme, GAP ve Kuzey Irak’taki inşaat sektöründeki canlılıkla desteklemeye çalışmış. Bir defa Diyarbakır’daki sanayileşme hafif sanayinin ötesinde değildir. Bu sanayileşme tek başına kendi kendine asla yeterli olamayacak bir sanayileşmedir. Kaldı ki Dıyarbakır dahil bütün bölgesdeki finans sektörü(Bankacılık, sigortacılık vs.), büyük ticaret ve kısmen tarım işletmeleri tamamen Türkiye ekonomisin ayrılmaz bir parçasıdır. Türkiye’de Türk -ulusal anlamda- alt ve üst yapısından görece bağımsız saf olarak ne bir Kürt pazarı, ne bir Kürt üretimi ne de bir Kürt ekonomisi oluşmuştur. Olup bitenin özü, emperyalizmin desteğinde ayrılıkçı Kürt milliyetçiliğinin, terörle, yani zorla Türk burjuva devletine Kürt uluslaşmasının temellerini attırmaya yönelik bir çatışmadır. AKP ise bu sürece zaman zaman göz yummakta, zaman zaman aktif katkı yapmaktadır.

Kuzey Irak’taki yükselen inşaat çalışmaları daha çok Türk müteahhitleri tarafından yapılmaktadır. Bunun iki nesnel nedeni vardır:
A)Ekonomik neden: Bölge’de Kuzey Irak’ın komşusu olarak kapitalist ülke olarak, alt yapı çalışmalarını(yol, okul, hastane vs.) yürütecek ve hammadde, malzeme tedari bakımından ve nakliyattan dolayı düşük maliyetle çalışacak işletmeler Türkiye’de vardır.
B)Siyasal Neden: Kuzey Irak’ın diğer komşuları İran, Suriye emperyalizmin BOP çerçevesinde işbirliği yaptığı müttefikleri değil, tam tersine bu projenin hedef tahtasına oturtulan ülkelerdir. Emperyalizm BOP'da sadece AKP üzerinden siyaseti taşeron olarak kullanmıyor, aynı zamanda ortağı holdingçi büyük Türk sermayesini de bu süreçte, geleceğin Kürt devletinin alt yapısının inşaatında kullanmaktadır. Bu sürecin itici gücü bu anlamda emperyalizm taşeronu işbirlikçi yerli sermayedir.

Ancak bir çiçekle bahar gelmeyeceği gibi sadece inşaat sektörü ile kapitalizm bir sistem olarak oluşamaz. Kapitalizmin bir sitem olarak Kuzey Irakk'ta da oluşması için ekonomide sanayi, tarım, ticaret ve mali sektörün de hep birlikte topyekün gelişimi şart olduğu kadar, üst yapıda da siyaset, hukuk, kültürel birliğin sağlanması şarttır.

3)Sayın Vedat Koçal Türkiye’nin bölünerek Kürtlerin Bağımsız devlet kurmalarını kaçınılmaz görüyor. Ben ise kaçınılmaz değil, bunun gelişen koşullara göre bir ihtimal olarak görüyorum. Çünkü “ayrılıkçı” Kürt hareketinin arkasında dünyaya egemen emperyalist güçler var; en kötüsü de onların yerli işbirlikçilerinin ülkemizde iktidarda olmaları ve bu emperyalist projenin gerçekleşmesine ihanet derecesinde yardım etmeleridir.
Buna rağmen “Kürt Sorunu” denen sorunda “birleştirici” ve “kaynaştırıcı” çözüm bana göre olanaksız değildir:

A)Çünkü son yıllarda emperyalizm büyük bir krizin içindedir. ABD, AB emperyalistleri borç batağında çırpınmaktadır. Bir biri arkasında sistem içi kapitalist ülkeler iflasın eşine gelmekteler. Bu nedenle emperyalizm o eski askeri saldırganlığını sürdürecek durumda değil. İşgal güçlerini Irak’tan çekerken Afganistan’dan çekmeyi planlamaktadır. Kısaca artık emperyalizm artık birçok cephede birden savaşacak durumda değiller. Emperyalizm dişleri dökülmüş bir kaplan haline gelmektedir.

B)Ülkemizin çok şanlı bir antiemperyalist mücadele tarihi var. Çok güçlü bir ekonomimiz ve ordumuz var. CHP, MHP, DSP, İP ve daha birçok siyasi parti, kitle örgütleri teröre, emperyalizme, gericiliğe karşı ulusal birlik, vatan bütünlüğü, can ve mal güvenliği, demokrasi, hukuk üstünlüğü vb. amaçlar için mücadeleye hazırlar. Eksik olan bütün bu yurtsever güç örgütlerin eş güdümlü tek merkezli mücadelesidir. Bu büyük tehlikeyi gören, soruna doğru teşhis koyanların bilinçli ve birleştirici çabaları bu süreci pekala hızlandırabilir. Umut, davasında haklı olanların mücadelelerinde gerkli olan en büyük enerji kaynağıdır.

Saygılarımla