Yeni Anayasa ve Yeni Türkiye Tartışmaları (I)

1982 Anayasası Neden Faşisttir?

Öncelikle,

Bugünkü yürürlükte olan anayasa 1982 Anayasası değildir. 1982 Anayasası'nın ilk halinden çok farklı bir T.C. Anayasası yürürlüktedir.

Kısaca şunu söylemek istiyorum;

Bir anayasanın özgürlükçü, Faşist, Sosyalist olduğunu söyleyen nedir?

Bir kaç şey var, ancak hepsi bir arada olmalı kanaatimce;

1- Yürürlüğe giriş şekli

2- ÖZgürlükleri tanımlayış şekli

3- Erkler Ayrılığı'nı başarabilmiş olması

Yürürlüğe giriş şekline bakacak olursak,

1982 Anayasası, bir askeri darbe sonucu yürürlükten kalkan Anayasa'nın yerine yürürlüğe girmiştir. Bununla beraber, toplumda hiçbir STK'nın, siyasi partinin vs. görüşü alınmadan, tamamen MGK'nın siyasi partiler üstü hakimiyetiyle belirlenmiş bir anayasadır. Ayrıca Anayasa'nın referandum süreci de oldukça sıkıntılıdır. İlk olarak, bir demokrasi ortamı yaratılmamıştır. Basın-yayın kuruluşları aracılığıyla muhalif görüşlere propaganda imkanı tanınmamıştır. Olası bir reddedilme durumunda ne olacağı belli değildir. Büyüklerimiz her ne kadar referandum zarflarının şeffaf olduğunu iddia etselerde, şartlara bakıldığında zarfların şeffaf olmasına hacet yoktur.

Özgürlükleri tanımlayış şekline bakacak olursak;

öncelikle genel sınırlama nedeninden bahsetmek gerek. Bir anayasada, özgürlükler tanımlanmadan evvel o özgürlüklerin ne şekilde sınırlanabileceğinden bahsedilir.

1982 Anayasası'nın genel sınırlama nedenlerini öngören maddesinin ilk hali;

            II. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLANMASI  
            Madde 13. - Temel hak ve hürriyetler, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünün, milli egemenliğinin, Cumhuriyetin, milli güvenliğin, kamu düzeninin, genel asayişin, kamu yararının, genel ahlakın ve genel sağlığın korunması amacı ile ve ayrıca Anayasanın ilgili maddelerinde öngörülen özel sebeplerle, Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olarak kanunlarla sınırlanabilir. 

            Temel hak ve hürriyetlerle ilgili genel ve özel sınırlamalar demokratik toplum düzeninin gereklerine aykırı olamaz ve öngörüldükleri amaç dışında kullanılamaz. 

            Bu maddede yer alan genel sınırlama sebepleri temel hak ve hürriyetlerin tümü için geçerlidir. 

Ve son hali

Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.

Burada İHAS'ta da öngörülen, 'öze dokunma yasağı' ön plana çıkartılmış. İlk Halinde ise sınırlanabilme nedenleri birer birer uzun uzun sayılmıştı. Özgürlük alanı çok dardı. Bu bakımdan son hali önemli bir ilerleme göstermekte.

Ancak buna rağmen özgürlükler konusunda önemli sıkıntılar var. Zaten Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yargı yolunu açtığımızda I. Kuşak hak ve özgürlükler dediğimiz 'kişi ve hak ve özgürlükleri bakımından önemli bir ilerleme kaydettik. Ancak bu anayasanın taşıyamadığı daha çok 'sosyal haklar' diyebileceğimiz kısım. Örneğin, memurlara grev hakkının tanınmıyor olması, önemli bir sıkıntı. Siyasal haklar bakımından, seçim barajı çok önemli bir sınırlama. 2010 değişiklikleri de 'özgürlükler' bakımından 'hiç bir şey' olduğunu son bir yılda gösterdi. - Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru dışında-

Bununla beraber, 65. maddeyi ayrıca incelemenizi öneririm.

Bahsettiğim maddeler, spesifik konular hakkında düzenlenmiş maddeler değil. dikkatinizi çekiyorum. Tamamen Anayasanın sistematiği ile alakalı. Doalyısıyla Anayasanın felsefesi bakımından da belirleyici nitelikte.

Sn. Çağrıcı

Temelde ayrıldığımız çok önemli bir konu var. Hatta yanlış bir tespitte bulunduğunuzu dahi düşünüyorum.

Eşitlik, adalet, özgürlük gibi kavramlar göreli kavramlar değildirler. Ne oldukları aslında çok belirgin kavramlardır. Bu kavramların göreli olduğunu iddia etmek kanımca 'hukuk bilimi'ni dışlamak olur. Burada bu kavramların anlamlarını uzun uzun anlatmaya kalksak, gerçekten çok yer kaplar ancak, bu saydığınız kavramlar anlamlarını birbirlerinde ve daha alt kavramlarda bulmaktadırlar. Bu sebeple, bu kavramların kapsadığı sınırın belirlenmesinde mahkeme içtihatları rol oynamaktadırlar. Örneğin Anayasa Mahkemesi 2008 yılında verdiği bir kararda, anayasanın ilgili maddesinde yazıldığı üzere, 'kimseye din, dil, ırk vs. sebeplerle ayrım yapılamaz' denmesine karşın, bazı uygulamarın toplumun zayıf kesimini korumak amacıyla bilinen en temel eşitlik ilkesinin sınırını genişletilebileceği yorumunu yapmıştır.  Öte yandan başka bir kararında, (2004 yılı idi sanıyorum) Bağ-kur emeklilieri ile ilgili bir düzenlemede, eşitlik ilkesini 'aynı statüdeki insanların eşitliği' olarak yorumladı. Mahkemeyi bu yorumlara götüren ise, adalet ve özgürlük kavramlarından başkası değildi.

Hukuk, belli bir mekanizmayı ifade eder. Doalyısıyla bu mekanizma içindeki herhangi bir dişliyi diğer dişlilerden bağımsızbir şekilde anlamlandırabilir miyiz?

İkinci olarak;

1982 Anayasası neden tümden değişmeli?

Bu soru cevabını tarihsel sebeplerde bulmalı diye düşünüyorum. Çünkü, toplumların reaksiyonları bize şunu göstermiştir ki, hukuk metinleri, yürürlüğe girdikleri dönemle bir bütündürler. 'tarihsel yorumlama' dediğimiz bu yorum, ilgili hukuk normlarının yürürlüğe girdiği dönemde hangi amaçları taşıdığını bize anlatır. Görülüyor ki, toplum 82 Anayasası'nın geçmişi sebebiyle rahatsız... Bunun böyle olmasının en büyük sebebi elbette ki 82 anayasası aleyhine yapılan propaganda ama bu, bugün anayasadan insanların rahatsızlık duyduğğu gerçeğini değiştiremeyecek hiçbir zaman... Bu yüzden, Anayasalar, sadece birer metin olarak değil, hazırlanma süreci, çıplak metni ve uygulamasıyla bir bütün olarak algılanmalıdır. Bunlardan birinde ortaya çıkan rahatsızlık, anayasanın meşruiyetinde önemli yaralar açacaktır.

Tusiad'ın Anayasa taslağı ile ilgili olarak da aylar önce yazmış olduğum yazımı okumanızı tavsiye ederim.

Teşekkürler...

http://politikadergisi.com/okur-makale/tusiadin-anayasa-taslagi-ve-degismez-hukumler

Eşitlik kavramına farklı açılardan yaklaşarak, zaten kavramı olabildiğince somuta indirgediğinizi düşünüyorum. Bedelli askerlik konusunda da size aynen katılıyorum. Ama burada asıl sorun, eşitliği uygulamayan bir yönetim anlayışının varlığıdır. Yönetim tarafından eşitlik ilkesinin yanlış uygulandığı, ya da uygulanmadığı, bu kavramın somut ve sınırları belli olmadığı anlamına gelmemelidir. -ki siz de bunu anlatırken, eşitlik ilkesini belirleyici kılan, somuta indirgeyen hususlardan bahsetmişsiniz. Dediğimi tekrarlamak istiyorum burada, bu tip kavramların sınırlarını belirleyen somuta indirgeyen, uygulamalardır. Örn; bu konuda mahkeme içtihatları belirleyicidir. Bu hukukun bütün ilkeleri için böyledir. Bu bağlamda sizin söylediklerinizden de faydalanarak, eşitlik ilkesini şöyle açıklamak mümkün olabilir sanıyorum:

1- eşitlik ilkesinin çekirdeği diyebileceğimiz, 'kanun önünde eşitlik'! siz bunu fırsat eşitliği olarak da nitelemişsiniz. buna katılıyorum. Ancak, bu her bakımdan 'fırsat eşitliği' sağlanamamasının nedeni de, eşitlik ilkesinin göreceli olmasından kaynaklanmamaktadır. şöyle ki,

2- Pozitif ayrımcılık; burada da hak ve özgürlküklerin asgari düzeyde sağlanabilmesi için, eşitlik ilkesinden ödün verilmektedir. Burada ister, güçsüüzn güçlüye karşı korunması densin, isterse de fakirain zengine karşı densin, eşitlik ilkesinin istisnası var. Peki, bu ayrımcılık kime karşı yapılırsa 'pozitif' nitelik taşır? İşte burada da kimin 'güçlü' kimin 'Güçsüz' olduğunu belirlemek için, özgürlüklerin kullanımına bakılmaktadır. Örneğin, iş hukuku'ndaki hükümlerin işçi lehine yorumlanması İş Hukuku mevzuatının bir gereğidir. Burada işçilere işverenlerinin karşılarında ekonomik anlamda daha güçsüz olmalarından dolayı, pozitif ayrımcılık uygulanmaktadır. Buraya kadar her şey tamam... Ancak, İş Hukuku Mevzuatının uygulanmasına baktığımızda, gerek adli, gerek idari denetimin eksikliğinden, hatta bazen devletin kendisinin bu mevzuatı ihlal ettiğinden ötürü, buradaki pozitif ayrımcılık amacı taşıyan hükümler, yeri gelmekte haklı olan işçinin aleyhine işlemekte, hatta çoğu zaman, işçi hakkını koruyabilmek için mahkemeye gidememektedir. Çünkü mahkemeye başvurduğunda işini kaybedeceği ve muhtemelen başka bir iş bulamayacağı aşikardır. Peki bu neden uygulanmaktadır? İşte burada Hak ve Özgürlükler devreye girmektedir. Anayasada düzenlenen Sendika Hakkı'nın hayata geçirilememesi, anayasada yeterli düzeyde güvencelenmemiş olması, işçiyi mağdur duruma düşürmektedir. 'adalet' ise ortada bir 'hak talebinin' 'hukuk düzeni' içerisinde öne sürülememesinden dolayı sakatlanmıştır. 

İşte, daha eşitlikçi, daha özgür, daha adil bir anayasa istenmesinin sebebi de budur. Çünkü bu haliyle, anayasalar bir 'özgürlükler tekniği' ya da 'hak ve özgürlük müühendisliği' olmaktan çıkıyor, onun yerine 'güçlüler arasındaki insiyatifler dengesi' halini alıyorlar. Hak ve Özgürlüklerin sujesi olan bizler ise, insiyatifler arası dengenin sağlanmasında bir araç rolü üstlenmekten öteye gidemiyoruz. Siz gerçek hayat koşullarının izin verdiği ölçüde bu kavramların hayata geçirebileceğini düşünseniz de ben, iyi bir hukuk düzeniyle bu kavramların hayata geçirilebileceği görüşündeyim. Bunda da, hükümet insiyatiflerinin daha dar olduğu  yasama ve yargı denetiminin etkisinin daha fazla olduğu bir anayasanın kilit rol oynayacağını düşünüyorum.

-------------------------------------------------

1- Öncelikle bahsettiğim tarihsel sebepler, şu an yürürlükte olan anayasanın ortaya çıktığı dönemin şartlarını oluşturan sebeplerdir. İnsanların, tarafsız ve bağımsız olmayan yargılamalarla yaşının büyültülüp idam edildiği, askerin yönetimde olduğu ve darbe şakşakçılarından başka kimsenin sesinin çıkamadığı- aslında bugüne bu son söylediğim yönüyle benziyor- alternatif propagandaların yasaklandığı, kitapların yakıldığı, darbe döneminden ve böyle bir dönemde yürürlüğe girmiş bir anayasadan bahsediyorum yani. Bu bakımdan bir anayasanın meşruiyetini incelerken, şu ölçütlerin kullanılması gerektiğini savunuyorum.(anlattığım tarihsel sebeplerle, 66. madde arasında bir bağlantı olmadığını düşünüyorum)

- Anayasanın hazırlandığı ortam

- Anayasayı hazırlayan meclisin meşruiyeti ve yürürlüğe girişteki esasların demokratikliği

- hak ve özgürlüklerin ne şekilde ve hangi güvencelemelerle tanımlandığı

- etkili bir erkler ayrılığının var olabilmesi

Ve diyorum ki, bu 4  unsurdan yalnızca biri sakat olsa dahi, bu anayasanın meşruiyeti her zaman sorgulanacaktır. Temelde birinci unsurun sakatlığından, bunlarla beraber diğer 3 unsurun da sakat olmasının çeşitli sebeplerle savunulabileceğinden, 1982 Anayasası'nın meşruiyeti sakattır.

Bunlarla beraber, 3. ve 4. unsur bakımından, özgürlükçü değildir. Özgürlüklerin güvenceleri bakımından eksiktir. Yukarıda bahsetmeye çalıştım. Faşist çok yüzeysel bir niteleme bence... Doğru olan, meşruiyetinin sakat olduğunun söylenmesidir. Bu yüzden yeni bir anayasaya ihtiyacımız vardır. Ama elbette ki, bugün anayasanın hazırlandığı ortamın çok demokratik bir ortam olduğunu düşünmediğimden, bugün hazırlanacak bir anayasanın da meşruiyeti tam olamaz. 20 yıl sonra, yeni anayasayı hazırlayacak olanların, kitap basmayı yasakladıkları, muhalif basın organlarını imha çalışmalarını, muhalefetle olan ilişkilerini gerekçe göstererek, yeni anayasanın meşruiyetini haklı oalrak sorgulayacakları görüşündeyim. -tıpkı bugün 82 anayasasını yapanların eleştirildiği gibi-

------------------------------------------------------------

66. madde ile ilgili olarak;

Tarihsel sebeplerden bahsetmemiş olduğumu belirtmek istedim. Bu bakımdan, şunlara dikkatinizi çekmek istiyorum;

1- anayasa hükmü

2- uygulama

3- uygulamadan hareketle anayasa hükmünün anlamlandırılması

İşte burada da, sizin için sıkıntı yaratmayan 'çifte mana' nın toplumun bazı kesimleri için 'sorun' yarattığını görebilmeliyiz. Etnik kökenimizi belirleyen objektif unsurlara o derece vurgu yapılmıştır ki, ve bu etnik köken dışındakiler T. C. tarihi boyunca Türk etnik kökeninin o kadar altında kalmıştırlar ki, bugün bu çifte anlam, bir 'kültürünü yaşayabilme' 'kültürünü devletin koruması altına aldırabilme' talebi olarak karşımıza çıkmaktadır. SEBEBİ NE OLURSA OLSUN bugün bu topluluklar kendi dillerini, kültürlerini güvende hissetmemektedirler. Bunda, 66. maddedeki 'türk' kavramındaki çifte anlamın payı olmadığını söylemek, bence bir hata olur... 

Sorunun tespitinde sorunlar yaşıyoruz kanaatimce... Şunu tekrar belirtmek istedim;

'' Bir Türk ırkı olarak, tamamen objektif değerlerden kendini tanımlayan bir topluluk varken, Aynı kavramın bir Subjektif millet tanımı içerisinde yer alması, Türkiye Cumhuriyeti dahilinde yaşayan insan topluluğunu tanımlarken önemli sıkıntılar yaratmakta. Ortada Türk ırkına has kültürel değerlere bu kadar fazla yollama yapılıp, Anadolu'da yaşayan diğer kültürlere has değerler yasaklamalara varan uygulamalarla dışlanırken, 66. maddenin sorumlu tutulması bana göre çok normal. Zira bu bahsettiğim insan topluluklarının problemi, Türkiye'de yaşayan insan topluluğunun nasıl tanımlandığı değil, ne olarak tanımlandığı- yani herkesin Türk ırkının bir parçası olarak tanımlandığı izlenimi-''

Sevgili Edgar,

Benim de anlatmak istediğim bu ya! Ulusların isimleri genellikle geçmişten gelen ırklardan kaynaklanmaktadır. Ama ulus devletin kurulmasıyla birlikte bu ırk ifade eden kavramlar artık ilk planda o ULUSU ifade ederler. Bununla birlikte köken bağlamında da o ırkı da ifade etmeye devam ederler. Bu sadece Fransa da değil, Almanya, italya, Rusya vs. için de geçerlidir. Bu durum aynen "Türk" kavramı için de geçerlidir.

Bu tarihi bir süreçtir. Çünkü Burjuva KAPİTALİST toplumlar ULUSAL topluluklardır. Kapitalist toplumların devletleri de ulusal devletlerdir. Halbu ki kapitalizmle oluşan ulusal toplulukların öncesinde beylikler, krallıklar, imparatorluk vs. biçiminde feodal toplumlar vardı. Feodal toplumların devletleri ile vatandaşları arasındaki vatandaşlık bağı ya kan bağı olarak aşiretlere ya da inanç bağı olarak dini değerlere (ümmetçilik) dayanıyordu. 1789 Fransız burjuva devrimi ile kapitalizm feodal bağları tasfiye ederek, çeşitli ırkları ve inançları bir araya getirerek ulusları oluşturdu. İşte bu süreç tarihseldir!

Gelelim Fransa örneğine. Türkçede "fransız"(la France) olarak ifade edilen kavram  bugünki Fransa'nın "Île-de-France" denen bölgesinde orta çağda yaşayan "francien" denen bir ırkın adından gelmektedir. 1789 büyük fransız devrimi ile birlikte "la France" kavramı fransız burjuva devletinin kurulduğu bütün coğrafya yaşayan francien  ile birlikte diğer ırkları da kapsamına alan bir ulusal üst kimlik olmuştur. Bu ırkın konuştuğu dil de bütün bu insanların ortak resmi dili olan fransızcayı oluşturmuştur.

Bir başka örnek vereyim. Almanya. Bugün Almanya' da 2,5 milyon Türk kökenli insan yaşıyor. ve bunların 1 milyonu "ALMAN "vatandaşı olmuştur. Ve kendilerine "Türk" kökenli ALMAN denmektedir. Onların üst ULUSAL KİMLİĞİ artık "Türk" değil "ALMAN" dır. Bununla onlar kökenlerini yitirmiş değiller. Sadece ulus devlet üyeliğini (yani vatandaşlığını) almışlardır. Aynı biçimde Türk vatandaşı olan bir çerkes de, Kürt te, kendi kökenini, kültürünü, ana dilini korurken ULUSAL olarak "Türk" kimliğini almaktadır!

Aynen "Türk" kavramı da 29 Ekim 1923 e kadar Osmanlı İmparatorluğunda yaşayan bir ırkı(Elbbette Türkler'in yanında Kürtler, Ermeniler, Rumlar, Araplar vs. de vardı) ifade ederken antiemperyalist savaş sonrası kurulan yeni bir devlete ve devrimlerle oluşturulan yeni ulusa "Türk" adı verildi. Çünkü bütün dünya zaten bu ismi kullandığı gibi, aynı zamanda da kuvayi milliye sınırları içindeki yaratılan bu milletin halkının çoğunluğunu da "Türkler" oluşturuyordu. Hatta yanlış anlaşılmasın diye "Türk" kavramı hiç bir zaman T.C.'nin yaptığı Anayasa ve yasalarda yalnız başına kullanılmamış, hep "Türk Milleti" olarak kullanılmıştır. Türk kavramı ulusal olarak Lozanla uluslararası kabul edilen ulusal sınırlar içinde yaşayan bütün ırkları temsil etmektedir. Dolayısı ile "Türk Milleti" kavramını 192 üyeli BM kabul etmiştir. Bugün 90 yıllık bir gerçektir. 

Geçmişe yönelik olarak "Alman", "italyan", "fransız","Türk" sözcükleri de ırk çağrışımı yapmaktadırlar. Yani burada kelime oyunu yapmıyoruz. Mesele Türk ulusunu içselleştirme meselesidir. Çünkü her ulus kimliği, köken, inanç, cinsiyet, sosyal sınıf kimliklerinin üzerinde SİYASİ BİR KİMLİKTİR. İster Kürt olsun, ister Çerkez veya Türk kökenli olsun, ister bir müslüman veya bir yahudi olsun, ister kadın, ister erkek olsun, her Türk vatandaşı, Türk pasaportu(Türk ulusal kimliği) ile bütün dünyada bir Türk vatandaşıdır. Bu tarihsel nesnel bir siyasi gerçektir.

Eğer ortada "Türk vatandaşlığı" ile ilgili bir sorun varsa ki var; bu sorun "Türk ulusunu AYRIŞTIRMA veya BÖLME sorunudur.  Bu sorun ayrı bir Kürt uluslaşma süreci yaratma meselesidir. "Türk" kavramını bilinçli olarak ve ısrarla "ırk" anlamında algılama ve yorumlamanın altındaki gerçek niyet budur. Bu durumda herkes net ve kesin bir duruş sergilemelidir! Ya Türk ulusunun birliği ya da bölünme. Mesele bu kadar basittir!

Sayın Edgar Şar,

Yorumunuzun başlığı "Beyefendi" ifadesi bana sizin artık bu tartışmada kızmaya başladığınızın bir işareti olduğu izlenimini vermektedir. Sinirlenmeden, sakince tartışmamız gerekir. Çünkü kızgınlık insanın soğukkanlı ve mantıklı düşünmesini engeller. Burada amacımız ne birbirimizle bilgi yarıştırmak, ne de birbirimizi tahrik ederek fikirlerimizi birbirimize kabul ettirmektir. İllaki birbirimizi ikna edip aynı fikirde buluşmak zorunda da değiliz. Aramızdaki fikir ayrılığını bilmek te çok önemlidir. Çünkü bu bile üzerinde düşünecek değerli bir kazanımdır.

Bu usül hakkında idi. Şimdi gelelim tartışma konusunun içeriğine...

Sayın Edgar Şar, sakın yanlış anlamayın ama bir konuya dikkatinizi çekmek isterim: Siz bu meseleye neden illa ki "Etnolojik" bazda bakıyorsunuz? Siyasal sorunları "ırk" açısından değerlendirmek, toplumsal alanda ırk temelinden hareket ederek siyasal programlar veya yargılar geliştirmek, bu yönde toplumsal talepler ileri sürmek "IRKÇILIK" değil midir?

Alalım "Alman" kavramını. Bu kavramı siz "Alman ulusu" bağlamında incelerseniz bambaşka bir siyasal bir tablo çıkar karşımıza. Ama "Alman ırkı" bağlamında incelerseniz Hitler faşizmi ve onun tarihsel marifetleri çıkar karşımıza.

Her kavram kendi somut bağlamında anlam taşır. Bu iş bu kadar basit. benim de anlatmaya çalıştığım bu. "Türk" kavramına "ulus" bağlamında yaklaşırsanız, karşınıza tarihin ilk antiemperyalist ulusal kurtuluş mücadelesinden doğan bir ulus çıkar karşınıza. Ama ırk açısından bakarsanız, Türkiye'de 32 çeşit ırktan bir tanesidir Türk ırkı. Örneğin tüm ulusun değil de sadece Türk ırkının çıkarlarını gözetirseniz, diğer 31 ırk ta aynı çıkar talepleriyle dikilir karşınıza ve bu da ulusu bölmek demektir. Bu da bir ulusun mutlak zaylaması demektir.

Ama Ulus açısından bakarsanız 32 çeşit etnik halk grubu bir tek ulusta birleşir. Burada ulus içi ayırım yapmadan bütün ulusun çıkarlarını gözetmek önem kazanır. Birlik ise güç ve ilerleme demektir. 

Demek ki bakış açısına göre düşünceler ve uygulamaları büyük farklılıklar doğurmaktadır.

Mesele "toplumsal mutabakat" elde etme meselesi de değildir. Çünkü siyasal konularda hiçbir zaman tam bir toplumsal mutabakat sağlanamaz. Üstelik sınıflı bir toplumda, farklı sınıfsal çıkar ve güçlerin çarpıştığı bir toplumda toplumsal mutabak hayaldir. Herşeyi belirleyen; sağ-sol veya ilericiler-gericler veya sömürücüler-emekçiler, nasıl grupladırırsanız gruplandırın, bunların arasındaki mücadeledeki GÜÇLER DENGESİ'dir. Bu nedenle herkes bilinçli veya değil bu mücadelede tarafını iyi belirlemelidir.

Saygılar.