Yazar Bloğuna Ekle:
Yazarlar Bloğunda Görünmesin
Matematik, gençlerin nefret ettiği derslerin başında geliyor. Siyasetle matematiğin arasında henüz akademik olarak tespit edilemeyen bir korelasyon var. Akademisyen adaylarının "hoca ne der" kaygısını göz önüne aldığımızda bu korelasyonun Türkiye'den tespit edilmesi imkansız gözüküyor.
Ünlü matematikçi Fibonacci (matematikçiler, istatistikçiler ve matematiğe meraklılarca iyi bilinir) tavşanların üremesinden yola çıkarak Liber Abaci kitabında bir sayı dizisine erişir. Aynı şekilde ayçiçeğinin de artık dış kenarlarında bu sayı dizisini yakalar. Ayçiçeğinin merkezinden dışarıya doğru sağdan sola ve soldan sağa doğru taneler sayıldığında çıkan sayılar Fibonacci Dizisinin ardışık terimleridir.
Papatya Çiçeğinde de ayçiçeğinde olduğu gibi bir Fibonacci Dizisi mevcuttur. Fibonacci dizisinde ardışık elemanlar bir önceki elamanın oranındaki ardışık terimlerin farkıyla oluşan dizi de Fibonacci dizisidir. Bugün garip bir şekilde Türkiye gündemine Fazıl Say ile giren Ömer Hayyam üçgeninde de Fibonacci dizisi görülür. Hatta Mimar Sinan'ın Selimiye ve Süleymaniye camilerinde de bu dizinin olduğu görülür. Popüler roman meraklıların ise bu diziyle, Dan Brown'ın Da Vinci'nin Şifresi kitabında karşılaşmış olduğunu varsayabiliriz. Peki nedir bu Fibonacci dizisi?
1,1,2,3,5,8,13,21,34,55... diye gider.
Her sayı kendinden önceki sayıya eklenir ve yeni sayı oluşur. Eklenerek büyümüş bir çokluk olması kısmı ise, bir kuramsal siyaset araştırmacısı olarak beni hep cezbeder.
Fibonacci dizisinin bu kadar göz önünde olması ( göz önünde değil diyen, arama motorlarına altın oran yazıp, sonuçlara bakabilir) her meraklısına yeni bir keşif imkanı sağlar. Amaç merak etmektir, merakın sonucunda ne çıkacağı merakımızın kapsamında değil.
Türkiye'nin politik evrenine Fibonacci dizisi uyarlanabilir mi?
Bu soruya evet cevabı verekek devam ediyor ve durumu bir şekilde formüle ediyoruz: FİBOPOLİTİK
FİBOPOLİTİK, Türkiye siyasetinin kodların işlendiği bir alan olarak kurgulanabilir. Habermas'ın kamusal alanının içerisinde, model olarak ele alınabilir bir örneklem olan Türkiye'de sorunlar bağımsız sorunlar değildir. Tıpkı kazanımların bağımsız kazanımlar olmadığı gibi.
Türkiye'de FİBOPOLİTİK, siyasi hayatta Locke'a atıfla tebula rasayı reddedebilir. Siyaset boş bir levha değildir. Türkiye siyasetinin doğal durumu yoktur. Doğal durumu olmadığı için de, biriktirerek ilerlemeyle "sözleşme" yapmaz. Sözleşmenin içindeki tüm unsurları oluşturur ancak sözleşme oluşmaz. Bir arada yaşama isteği, güvenlik algısı tam anlamıyla genel geçer bir düşüncedir. Bu da sözleşmenin doğmasına engel olur. Yerine göre ölümü meşru görme anlayışı hakimdir. Belki bu sorunsalın cevabı İbn-i Haldun'un toplum tipolojilerinde aranabilir. (İbn-i Haldun'a Başlangıç için bkz: İbn-i Haldun'un Toplum ve Devlet Kuramı, Oktay Uygun, Oniki Levha Yayıncılık, 2008)
FİBOPOLİTİK kendinden önceki her sorunu alarak büyüyen ve ortaya çıkan yeni sorunu çözmek için geriye atıf yapmayı zorunlu kılan bir alandır. Fibonacci dizisi gibi eklemlenerek ilerleyen yeni sorun, eski sorunu içinde barındırırken yeni bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Çözmeye kalktığımızda da zamandan bağımsız bir alan yaratamadığımız için üstüne binecek yeni sorunla büyümesi ciddi bir handikap yaratmaktadır.
FİBOPOLİTİK'in çözümlemesi yalnızca geleceğe dair kuvvetli olasılık hesaplamaları ile mümkündür.
Kürt sorunu gibi bugün gündemin odak noktasına kitlenmiş olan sorunda yapılan her yeni beyan, atılan her yeni adım bir öncekinden bağımsız değildir. Bunun tarif edilmesi, olayın Fibopolitik içinde değerlendirilmesi ise biriktirerek ilerleyen sorunların en güzel örneğidir.
Fibopolitik tartışması ile yeni bir şey icat etmeyi amaçlamıyoruz. "Olan"ın adını alternatif bir şekilde ortaya koymayı ve bu işi sistematik hale getirmeyi amaçlıyoruz.
Fibopolitik için giriş olan bu yazıyı örneklerle devam ettireceğiz.
ilker.ekici@politikadergisi.com
Yorumlar