Artan Kamu Borçları Yeni Bir Kriz mi Yaratacak?

   Küresel krizin yarattığı şok ile birlikte özellikle gelişmiş ülkeler (G-7) hızlı bir şekilde piyasalara müdahale ettiler. G-7 ülkelerinde krizin etkilerinin hafifletilmesine yönelik yapılan müdahaleler birkaç başlık altında toplanabilir. Bunlar:

   - Bankaların kamulaştırılması

   - Zehirli varlıkların (toxic assets) satın alınması

   - Kamu harcamalarının (yatırımların) artırılması

   Bu müdahalelere baktığımız zaman, kamu harcamalarının artırılması ve vergilerin azaltılması şeklindeki Klasik Keynesyen müdahaleyi görüyoruz. 2007-2010 dönemini incelediğimizde karların özelleştirildiği, zararların ise kamulaştırıldığı (vergi ödeyenlerin sırtına yüklendiği) bir durum ile karşı karşıyayız. Sonuç olarak kriz atlatılmış gözükse bile krizin maliyeti artan kamu borçları olmuştur ve bunun uzun vadeli sonuçları olacaktır. Şimdi duruma bakalım:

Kaynak: IMF

   Yukarıdaki tabloda G7 ülkelerinde 2007-2010 dönemi için kamu net borcunun GSYİH’ye oranları verilmiştir. Krizle birlikte kamu net borcunun GSYİH’ye oranının muazzam şekilde arttığını görüyoruz. Krizden sonra oluşan ekonomik ortama bakıldığı zaman bu durumun krizin etkilerinin hafifletilmesi için indirilen faiz oranları üzerinde baskı yaratacağı açıktır ve yeniden ülkelerin resesyona girmesi tehlikesini barındırmaktadır.

   Toplam kamu borcunun GSYIH’ye oranına baktığımızda ise durum daha da kötüdür. Dünya ekonomisinin lokomotifi konumunda bulunan ülkeler ve özellikle ABD artık eski tüketim alışkanlığını değiştirmek zorunda kalacaktır. Derecelendirme kuruluşları son aylarda özellikle artan kamu borçlarını önemli bir risk olarak dile getirmeye başlamıştır ve birkaç ülkenin kredi derecesini bu nedenle düşürmüştür. Son olarak genel kamu dengesinin GSYİH’ye oranlarına bakalım.

   Görüldüğü üzere kamu bütçe açığının GSYİH’ye oranları G-7 ülkelerinin tümünde yükselmiştir.

iletisim@Politikadergisi.com 

 [Bu yazı, Politika Dergisi Sayı 20’de yer almıştır. Tüm fazladan özellikleri ile özgün sayıyı indirmenizi salık veririz. Sayı 20’yi indirmek için buraya tıklayınız. ]